Het epitaaf van Jacob van Campen zit helemaal vol met 17e eeuwse symboliek. Dat begint al met de putti. Een putto (meervoud: putti, ook wel puttis of putto's) of amoretto is in de beeldhouw- en schilderkunst een mollig kinderfiguurtje, bijna altijd mannelijk en meestal naakt. Als het kind vleugeltjes heeft, spreekt men ook van een cherubijntje. Putti komen vooral voor in de renaissance-, barok- en rococokunst. Het woord putto komt uit het Italiaans en was oorspronkelijk een (scheld)naam voor een kleine jongen, van het neutrale Latijn putus (afgeleid van putare 'reinigen').


Putti en cherubijntjes op een schilderij of in dit geval het epitaaf duiden op een verborgen geheim. Alléén een ingewijde herkent het geheim. Maar er is meer dat bepalend is voor het herkennen van de essentie. Dat zijn de twee koorden of gestileerde zuilen die het middenstuk flankeren. Het zijn in feite oude tempelierssymbolen die in de 17e eeuw weer helemaal in zwang raakte als een soort van tegenhanger van het rationalisme van het begin van het tijdperk van de verlichting.  Het is aardig om hieronder de symbolen apart te bespreken.


Het opschrift op het grafmonumentje voor Jacob van Campen luidt:

DAERTS BOUHEER, UYT DE STAM

VAN KAMPEN, RUST HIER ONDER

DIE'T RAADHUIS 'T AMSTERDAM

GEBOUD HEEFT, 'T ACHTSTE WONDER

JACOB VAN KAMPEN

OBIIT 13.SEPTEMBER

1657

De zuilen flankeren symbolisch de weg die men dient te gaan. Die weg is het deel van het epitaaf tussen de zuilen, de Ouroboros die door de putti wordt aangewezen.


Verwijzing ontwerpen zie Nieuwe Kerk Haarlem

In de 17e eeuw was de Ourobors, de Steen der Wijzen het symbool van de ‘Rozenkruisers’ een geheim genootschap, broedrschap te vergelijken met de latere Vrijmetselarij. Van Campen was Rosenkruiser. Dat wordt duidelijk gemaakt met de strikken aan weerszijden van het epitaaf

Maar er is nog meer te zien. Het doodshoofd aan de onderzijde. Het symboliseert de schedel van Lazarus, de neef van Jezus die gestorven is en door Jezus weer tot leven gewekt wordt, De schedel symboliseert de dood en de wederopstanding de eeuwigdurende cyclus van het leven. Je kunt het ook zien aan de putti. De onderste zijn droevig, maar hoe hoger je komt hoe minder droevig en meer gericht naar boven, de toekomst.



De rituële inwijdingsruimte van slot Wewelsburg van Himmler


Helaas is het symbool van de schedel van Lazarus schandalig misbruikt door de Nazi’s. De SS van Himmler misbruikte het symbool in hun ‘Totenkopf’ afdelingen. Alhoewel de Nazi’s zowel de Roszenkruisers als de Vrijmetselarij verboden en vervolgden wijden Himmler en zijn kornuiten de top van de SS in rond de schedel van Lazarus.