De Steen der Wijzen

De steen der wijzen  is een legendarisch alchemistisch symbool die in staat zou zijn om gewone metalen in edelmetalen te veranderen, in het bijzonder lood in goud. De Steen kon tevens worden beschouwd als heelmiddel bij alle kwalen en ook als levensverlengend middel.

Traditioneel is de steen der wijzen altijd als het doel van de alchemie beschouwd. Maar de  alchemie omvatte veel meer dan alleen de poging om goud te produceren. In de transmutationele alchemie gaat in feite om een veelvoud van kennisgebieden waar de alchemist zich als één geheel mee bezig hield met de bedoeling de diepste waarheid van zichzelf en de kosmos te doorgronden. Dit wordt ook wel aangeduid met het ‘innelijke goud’.

De steen der wijzen staat ook bekend als het ‘Grote Werk’, het  Opus Magnum. Latere alchemisten zoals Isaac Newton stellen dat het doel van het 'Grote Werk' neerkomt op het verlichten van de filosoof of de alchemist zelf.

Later in de 17e eeuw, onder invloed van de Rozenkruisersbeweging, verandert het symbool van de steen der wijzen in de Ouroboros, maar ook de betekenis daarvan. De steen der wijzen wordt niet langer gezien als een alchemistisch proces maar veel meer al een spirituele uitdaging om meer inzicht te krijgen in de eigen existentie. Ook uiterlijk verandert er een en ander. De oude alchemie van tekens, symbolen en formules maakt plaats voor een nieuwe vorm, de geheime genootschappen en inwijdingsbroederschappen.

Het is heel goed mogelijk dat rond Jacob van Kampen ook een geheim rozenkruisersgenootschap gevormd is. In geschriften is daar overigens nooit iets van gebleken. Wel is bekend dat op zijn landgoed Randenbroek regelematig een ‘vriendengroep’ bijeenkwam, waaronder zijn vriend Matthias Withoos. Maar zijn grafmonument in de St Joriskerk geeft uitsluitsel omdat daar onontkoombaar centraal de ouroborus is afgebeeld.