Het begin wat eens uit zou groeien tot de versterkte stad Amersfoort
Archeologisch onderzoek heeft aangetoond dat zich in de 11e en 12e eeuw boeren vestigden aan de zuidzijde van wat nu het Hof is. Hier was het hoog dus droog en daarom geschikt voor vestiging van boerderijen. Zo zijn bij het Drakennest (voorheen Mooierplein), aan de Kleine Haag, de Koestraat, het smallepad en op het Lievevrouwekerkhof restanten van boerderijen uit die periode gevonden. Het waren grote woonstal-
De eerste stedelingen
In de loop van de 12e eeuw trok de aanwezigheid van de hofstede handwerkslieden en misschien ook al handelaren aan. Deze vroegste ‘stedelingen’ bouwden hun kleine houten huizen op terpachtige verhogingen in dit laaggelegen gebied tussen Havik en Krommestraat. Van deze huizen zijn slechts de lemen vloeren overgebleven; van de houten wanden is niets bewaard. Deze resten van stedelijke bewoning zijn bij diverse opgravingen gevonden, zoals aan het Havik, in de Lavendelstraat, op de Hof en in de Krommestraat. Het archeologisch onderzoek op de Hof wees uit dat dit plein in de loop van de 13e eeuw als één geheel is beschouwd, want het is toen met een dik pakket grond opgehoogd. Hoger en droger, maar bovendien verkleinde men het hoogteverschil. Aan de zijde van de Krommestraat, waar de bodem van nature lager was, bracht men een veel dikkere laag aan. Het feit dat men de hof in z’n geheel ophoogde laat zien dat het sinds die tijd als marktplaats in gebruik is genomen.
Waren er in 1259 naast de houten huizen en boerderijen al stenen gebouwen? Ongetwijfeld was het eerste stenen gebouw van Amersfoort de kapel van de hofstede. Het oudste element dat nu nog rest van de St-
Op de plaats waar nu de Lutherse kerk staat stond aan de toenmalige knuppelweg (langestraat) in het begin van de 13e eeuw al een stenen kapel.