De ‘Groene man’ in de Sint-
Op de banken recht tegenover de preekstoel zitten op verschillende plaatsen ornamenten die sterk geassocieerd kunnen worden met de ‘Groene man’, mogelijk als symbool voor het aardse leven, het materiële en rijkdom.
Een Groene man is een mythologische voorstelling van een gezicht (soms een volledig gestalte) met takken en bladeren als baard-
Een Groene man is meestal als ornament te zien als mascaron of reliëf aan bijvoorbeeld een console, kapiteel of sluitsteen in een gewelf of boog aan kerken en andere bouwwerken. Het is bijna steeds een menselijke kop, maar ook dierfiguren komen voor. Uit de gezichtsopeningen groeien takken met bladeren. Een Groene man bevindt zich vaak aan een buitengevel bij een ingang en is dan vervaardigd uit natuursteen. Binnen kan een Groene man aanwezig zijn die uit stucwerk is vervaardigd of daarop is geschilderd. Ook komen afbeeldingen voor in houtsnijwerk.
Het gebruik is al vele eeuwen in heel Europa bekend. Kelten, Grieken en Romeinen kenden al koppen met plantengroei uit de gezichtsopeningen. Ook bij oude Aziatische en Amerikaanse culturen kwamen ze voor. Hoewel er een duidelijke aanwezige connectie bestaat met het spirituele, ligt er aan de verspreiding sinds de middeleeuwen vooral en bijna uitsluitend een louter decoratieve overweging ten grondslag. In Nederland is een van de oudste afbeeldingen een tekening uit de 14e eeuw op het stucwerk van een gewelf in de Grote of Lebuïnuskerk in Deventer, 30 meter boven de kerkgangers.
De Groene man wordt door sommigen gezien als het archetype van de productieve mannelijke energie van de aarde. In de oude mythologie van veel culturen is hij de metgezel van Moeder Natuur, en het zou hun wellustige vereniging zijn die de aarde elk voorjaar opnieuw vruchtbaar maakt.
Ook de Christusfiguur werd wel als Groene man afgebeeld, naast een gevlochten doornenkroon groeien er dan bladeren uit het hoofd.
12 groene mannen in Amersfoort