Trotseerloodjes

Het trotseerloodje is een typisch Noord-Nederlands verschijnsel en werd gebruikt bij een dakbedekking waar lood of zink met spijkers werden vastgezet. Om het roesten van de spijkers en eventuele inwatering te voorkomen werd er een lapje lood op gesoldeerd. De loodjes werden tevens gebruikt als een soort visitekaartje van de loodgieter door ze te voorzien van stadswapens, huismerken, symbolen, gereedschappen, initialen of de volledige naam van de vakman en soms een jaartal.

Twee typische voorbeelden van 17e eeuwse Amersfoortse trotseerloodjes zijn aan de onderkant inspringend of gekarteld en voorzien van twee gekruiste pompstokken.

Het loodje van ‘JK’ (rechts) uit 1886 zet deze oude traditie voort. Alleen in Amersfoort wordt de pompstok vaak afgebeeld. Een pompstok is een manshoge ijzeren staaf met bolvormige verzwaringen die dient om verstopte pompbuizen door te steken. Mogelijk is dit een voor Oost-Utrecht specifiek instrument: het snel toestromende artesische water nam nogal wat zand mee, waardoor in deze streek verstoppingen in de buizen konden ontstaan.

Trotseerloodjes uit Amersfoort uit de 18e eeuw. De vorm en de afbeeldingen zijn typerend voor deze periode.

Tekst en afbeeldingen: diverse bronnen via Piet Pieterse

Op de Koppelpoort waren nog twee soorten trotseerloodjes aanwezig. Kleine exemplaren, aangebracht tijdens de restauratie van in 1886 met de initialen J.K. Daarnaast grotere schildjes, vermoedelijk verband houdend met herstellingen van na de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de restauratie van 1997 werd al het lood- en leiwerk vernieuwd. Speciaal voor dit project werden nieuwe trotseerloodjes vervaardigd door de loodgieter met de tekst ‘Amersfoort 1997’ en een afbeelding van Sint Joris in gevecht met de draak, als symbool van de stad Amersfoort.

Bron: Sandra Hovens