Contrareformatie

De katholieke contrareformatie was de hervormingsbeweging binnen de Katholieke Kerk die aanving tijdens de 16e eeuw. Zij was deels een fenomeen van innerlijke restauratie waarvan de aanzetten reeds terug te vinden zijn in de 15e eeuw en deels een reactie op de protestantse reformatie, die was ingezet door de Duitse Luther (1483-1546), de Franse Calvijn (1509-1564) en de Zwitserse Zwingli (1484-1531), en op de ontwikkelingen in Engeland (de Anglicaanse Kerk en het puritanisme).

'Contrareformatie' is een naam die door de protestantse historici werd gegeven, omdat ze ervan uitgingen dat deze beweging ontstaan was als reactie op de protestantse Reformatie. Op het Concilie van Trente (1545-1563) werd in 126 stellingen (zgn. canones) onderdelen van de protestantse leer als dwaling gekenmerkt. Voor katholieken die van de leer van de Rooms-katholieke Kerk afwijken en deze punten onderschrijven, gold en geldt het 'Anathema Sit' = In de ban is hij. Daarbij moet worden aangetekend dat de anathema's alleen voor katholieken gelden, en dus niet voor het overgrote deel van de protestanten van tegenwoordig, die niet katholiek gedoopt zijn. Vooral de jezuïeten en de inquisitie waren actief in het bestrijden van de Reformatie.