De aankomst van de Belgische vluchtelingen
In de avond van 10 oktober 1914 stond burgemeester mr. J.C. graaf van Randwijck op station Amersfoort te wachten op de eerste Belgische vluchtelingen. Pas over twaalven kwam de trein met 230 gevluchte Belgen aan. Het waren voornamelijk gezinnen van dokwerkers en losse arbeiders uit de haven van Antwerpen. Met het Comité voor Belgische vluchtelingen, dat op die ochtend inderhaast was opgericht, had de burgemeester voor een eerste opvang gezorgd. Dankzij een voortreffelijke samenwerking waren ’s avonds om 10 uur verschillende verblijfplaatsen ingericht.
De eerste wereldoorlog
In de loop van die dagen stroomden voortdurend vluchtelingen binnen. Op 12 oktober 1914 schreef mevrouw van Randwijck over de zojuist aangekomenen: “Arme berooide stakkers, doodop, in geen dagen geslapen en velen den nacht onder de blote hemel doorgebracht. Sommigen waren ontzettend vuil en die arme, arme kleine kinderen.” Ook schrijft ze over de geïnterneerde militairen die, ontwapend en streng bewaakt, vrij kort daarop arriveerden.
“Allertreurigst is ook het binnenkomen te zien van de geïnterneerden. ’t Is een doodmoede, terneergeslagen troep. Somber trekken ze almaar door, sommige gewond of met doorgelopen voeten. ’t Zijn juist opgejaagde beesten.” In een paar dagen tijd zouden nog duizenden vluchtelingen en meer dan 15.000 militairen in Amersfoort aankomen!
Hierboven: De Nederlandse maagd verwelkomt Belgen die het brandende Antwerpen ontvluchten. Deze prent werd gemaakt naar een tekening van L.H. Kurpershoek. Dat de bevolking van Antwerpen massaal op de vlucht sloeg was niet zo verwonderlijk.
Dendermonde 1914
De Duitsers trokken plunderend en moordend door het land. Een aantal steden en dorpen was welbewust in brand gestoken. In Dinant raakten 1200 van de 1400 huizen in brand en werden een klein 700 inwoners gedood. In Leuven ging de beroemde universiteitsbibliotheek in vlammen op en Dendermonde werd verwoest.
Bron: Amersfoort zoals het was deel 4