Descartes aantekeningen (De botten van Descartes)

15- Descartes wordt vooral gezien als wiskundige, uitvinder van de analytische meetkunde (1537) en als de schepper van de moderne filosofische puzzel van het dualisme, dat stelt dat de geest en zijn gedachten in een andere categorie bestaan of op een ander niveau dan de fysieke wereld, zodat geen van beide vertaald kan worden naar de andere of begrepen kan worden in termen van de andere. Lichaam en geest -- geest en hersenen.

16- Zijn beroemde 'methode' -- in twijfel trekken van aannames, beweringen niet op gezag aanvaarden, en ons begrip van de wereld baseren op bewijsbare waarnemingen, in plaats van op traditie -- werd de basis voor de wetenschappelijke méthode.

18- Het cartesiaanse dualisme is het denkbeeld dat onze geest (en ziel) gescheiden van de materiële wereld bestaan.

19- Je hebt een driehoek met fundamentalistische secularisten in één hoek, fundamentalistische gelovigen in de andere, en daarnaast de intelligente, denkende liberalen in de derde hoek.

36- Aristoteles elementaire bouwstenen: aarde, lucht, vuur en water.

37- Zoals Descartes vernietigd stelde: De beste manier om de onjuistheid van de principes van Aristoteles aan te tonen is er op te wijzen dat zij geen enkele vooruitgang mogelijk hebben gemaakt in de loop van de vele eeuwen waarin men ze heeft gevolgd.

50- Op zeker moment in zijn carrière was Descartes zo zeker van de vooruitgang die hij boekte ten aanzien van het doorgronden van het menselijk lichaam dat hij het gevoel had dat hij daar spoedig in zou slagen, mits hij - en de grap schijnt hem zelf ontgaan te zijn - 'daar niet van afgehouden werd door de kortstondigheid van het leven".

66- Halverwege de 17e eeuw herleeft de oude de relekwieënverering. Het concilie van Trente maakte een einde aan de commerciële handel van relikwieën.

69- Ca. 15 jaar na de dood van Descartes zijn de jezuïeten en oratorianen - twee van de belangrijkste, intellectueel ingestelde katholieke ordes - cartesianen geworden en zagen zij de. cartesiaanse filosofie als middel om het geloof te beschermen. Voor de 17e eeuwse Europeaan was de natuur, waaronder dus ook het menselijk lichaam, zonder enige twijfel het terrein van de Almachtige; haar vollediger begrijpen dan ooit tevoren was zoiets als het gezicht van God aanraken.

81- Descartes was geschokt door de veroordeling door de kerk van geleerden, in het bijzonder van Galileo. "Ik was hier zo van geschrokken dat ik bijna besloot al mijn papieren te verbranden, of ze in ieder geval aan niemand te laten zien" schreef hij nadat hij had vernomen van de veroordeling van Galileo wegens het publiceren van zijn heliocentrische opvattingen. De straf was vaak excommunicatie en een verbod op het uitgeven van boeken, cq de Index.

93- Descartes schreef in feite dat het universum niet uit twee maar uit drie substanties bestond: geest, lichaam (dat wil zeggen de materiële wereld) en God. God staat er borg voor dat de geest en de wereld op een zinvolle manier op elkaar kunnen inwerken, dat wij de waarheid kunnen bereiken door de kracht van de rede te gebruiken.

98- cogito ergo sum . Het cogito van Descartes.  Descartes was de grondlegger van de nieuwe filosofie, wiens werk werd voortgezet door Newton en latere geleerden.

101- Al in 1660-1670 bepleite de Nederlander Franciscus van den Enden een radicaal nieuwe opvatting van de maatschappij, met onder meer gelijk onderwijs voor alle lagen van de bevolking, gemeenschappelijk eigendom van goederen en een democratisch gekozen regering.

102- De Nederlandse schrijver Adriaan Beverland, wijde zich aan de altruïstische taak vrouwen van hun sexuele remmingen te bevrijden. Deze sexuele verlichting was een afspiegeling van de ontwikkelingsgang van de Verlichting in bredere zin: tegen het einde van de 17e eeuw verscheen er een betrekkelijk gering aantal boeken, maar de stroom zwol geleidelijk aan tot een complete erotische literatuur. marquise de Sade.

105- Kracht, Wijsheid en Volmaaktheid. Drie partijen debat de Radicalen, de gematigd seculieren en de theologen concentreerde zich rond het godsbegrip.

107- Luther bekritiseerde de katholieke kerk omdat zij de mensen tot slaven van de geestelijkheid maakte.

109- Voogdij is je verstand niet kunnen gebruiken zonder de leiding van een ander... Durf te weten!  Heb de moed je eigen verstand te gebruiken en zo nu en dan te twijfelen; dat is het motto van de Verlichting.

141- Het Aristotelische systeem.