Sebastiano Serlio 1475-1554


Sebastiano Serlio was een Italiaans theoreticus en architect van de late renaissance, die ontwierp in een maniëristische stijl. Hij was een van de Italiaanse kunstenaars en architecten die heeft bijgedragen aan ontwerp en bouw van het Kasteel van Fontainebleau. Serlio is vooral invloedrijk geweest door zijn reeks geschriften over de architectuur. De zogeheten serliana, een Venetiaans (of Palladiaans) raam of poort (zie: afbeelding van de Pinacoteca di Brera in Milaan), dankt zijn naam aan Sebastiano Serlio op grond van de beschrijving die hij ervan gegeven heeft.


Het belang van goede architectuur

Het feit dat Serlio zich wijdde aan de studie en het definiëren van goede regels voor de architectuur en deze neerschreef in een toegankelijk traktaat impliceert dat hij ook vond dat deze goede architectuur belang had. Heel veel wordt daarover niet gezegd in zijn traktaat, maar we kunnen wel uit enkele citaten en de manier waarop de themaʼs behandeld worden, enkele gedachten afleiden.


"Bodies which are more perfect have more power than bodies which are less perfect. It is the same with mankind. The closer man gets to the mind of God, which is perfection itself, the more goodness he has in himself."


Serlio zegt dus dat hoe perfecter iets is, hoe dichter dat bij God staat. Hoe dichter een mens deze perfectie zal naderen, hoe beter. Goede architectuur is een manier om de perfectie van God voor te stellen, een ode aan God. Religieuze architectuur is een belangrijk thema in Serlioʼs traktaat, hij wijdde er boek V aan waarin hij de tempels behandelt. Ook in het derde boek over antiquiteiten komt religieuze architectuur uitvoerig aan bod.


"Onlookers feel joy in their hearts, they are delighted and they judge that the owner of the house is entirely noble and of excellent judgment."


Dit citaat uit boek VII toont aan dat Serlio ervan uitgaat dat goede architectuur iedereen beroert. Mensen genieten van het aanschouwen van goede architectuur en bovendien heeft het een heilzaam effect. Het feit dat iemand in een ʻgoedʼ huis woont, toont aan dat deze persoon nobel is en een goede mening en gezond verstand heeft. Iemands woning zegt dus iets over de inwoner. Als mensen dus een woning zien die goed gebouwd is, zien zij dat de bewoner een edel mens is met een goed oordeel; op dezelfde manier getuigt het kerkgebouw van de grootsheid van God. Het is dan ook een morele plicht voor oordeelkundige opdrachtgevers om goed te bouwen. Ook aan het ontwerp van woningen wijdde Serlio een boek, namelijk boek VI. Hoewel hij de goede regels ook toepast in huizen voor de boeren gaat de meeste aandacht toch naar paleizen van de prins en de koning. De koning is dan ook een zeer belangrijke opdrachtgever voor prestigieuze projecten waarmee hij kan uitdrukken wat een groot man en vorst hij is.